Stórir skjálftar og flóðbylgjur við Kúril Eyjar

Þetta er í annað sinn á nokkrum mánuðum sem jarðskjálfti af þessari stærð á sér stað sunnan við Kúril eyjaklasann sem er á norðanverðu Kyrrahafi. Jarðskjálfti af svipaðri stærð átti sér stað þarna í Nóvember.

Skjálftar af þessari stærðargráðu geta valdið skemmdum í allt að 100-200km radíus frá upptökunum. Sem betur fer átti jarðskjálftin sér stað á hafi úti fjarri byggðum bólum. Skemmdir af völdum jarðskjálftans sjálfs voru því engar. Það sem menn óttast hins vegar þegar svona stórir skjálftar eiga sér stað er að flóðbylgja (e: tsunami) myndist. Þetta á sér í lagi við um þegar upptök skjálftans eru á litlu dýpi eins og raunin var í nótt (hann var á 10km dýpi).

Fyrstu tilkynningar um skjálftan bárust um 20 mínútum eftir upptök hans eða um korter í fimm í morgun. Þetta voru sjálfvirkar tilkynningar frá mælikerfum þeirra stofnanna sem fylgjast með jarðskjálftum um allan heim. Upphaflegur styrkur jarðskjálftans var áætlaður 7.7 á Richter, en einni og hálfri klukkustund síðar höfðu jarðfræðingar hjá Jarðeðlisfræðistofnun Bandaríkjanna (USGS) og Jarðskjálftastofnun Evrópu við Miðjarðarhaf (EMSC) yfirfarið gögnin og var styrkurinn þá skilgreindur 8.2 á Richter.

Klukkan 04:50, eða um 27 mínútum eftir að jarðskjálftinn átti sér stað fóru í gang sjálfvirk viðvörunarkerfi um flóðbylgjur sem Hafrannsóknunarstofnun Bandaríkjanna (NOAA) og sendu viðvörun um mögulega flóðbylgju til umsjónamanna almannavarna á svæðinu. Nokkrum mínútum seinna barst viðvörun frá Veðurfræðistofu Japans. Það kemur ekki á óvart að Japanir settu strandhéröð sín í viðbragðsstöðu og skipuðu fólki sem býr við ströndina að hörfa til hærri staða. Japan er nefnilega það land sem fyrst fær flóðbylgjur frá jarðskjálftum sem eiga uppruna sinn suður af Kúrileyjaklasanum.

Þetta sést ágætlega á meðfylgjandi mynd sem sýnir hversu langan tíma það tekur flóðbylgju með upptök þar sem skjálftinn átti sér stað í morgun að dreifa sér um Kyrrahafið.

Þarna sést einnig hvaða lönd geta reiknað með að verða fyrir áhrifum flóðbylgjunnar.

Miðað við stærð, staðsetningu og dýpi skjálftans gerðu sérfræðingar ráð fyrir að flóðbylgjan yrði á bilinu 1-2 metrar þegar hún lennti á Japan. Til samanburðar hefur verið talað um að flóðbylgjan mikla sem skall á annan dag jóla fyrir tveimur árum hafi verið allt að 5 metrar á hæð.

Sem betur fer fór betur en á horfiðst í þetta skipti. Flóðbylgjan sem skall á Japan mældist einungis um 10cm á hæð. Stærsta bylgjan lennti síðan nokkrum klukkustundum seinna á ströndum Alaska en þar var hún einungis um 32cm á hæð.

Það var því um 7:40 að íslenskum tíma í morgun að viðvörunum og viðbrögðum vegna mögulegrar flóðbylgju í kjölfar skjálftans hætt.

 

Óttuðust flóðbylgju um tíma