Jarðskjálfti í Kongó/Rwanda

Ríkisútvarpið í Rwanda segir 23 hafa látist í vesturhluta Rwanda í jarðskjálftanum og um 250 manns hafi verið fluttir á sjúkrahús. Flestir létust þegar kirkja hrundi ofan á þá.

Tala látinna í Kongó er enn 2, en búast má við að hún hækki til muna þegar nánari upplýsingar berast af vetvangi.

Kivu vatn er þekkt fyrir jarðhræringar og einnig fyrir að oft losar það upp gastegundir sem geta verið hættulegar fólki. Í um 100 km fjarlægð frá upptökum skjálftans er einnig Gomu eldfjallið sem gaus mjög skaðlegu gosi fyrir um 8 árum síðan.

Jarðskjálfti í Kongó

Klukkan 07:35 í morgun að íslenskum tíma eða 09:35 að staðartíma reið jarðskjálfti yfir Kongó í mið-Afríku. Jarðskjálftinn var um 6.0 á Richter og átti upptök sín um 10km undir yfirborði Kivu vatns og í um 20km fjarlægð frá Bukavu sem er höfuðborg Suður-Kivu héraðs í Kongó.

Jarðskjálftinn varði í um 15 sekúndur og hrundu allmörg hús í Bukavu. Þegar er vitað um 2 látna og tugi slasaðra. Meðal annars hrundi kirkja ofan á fólk sem var við messu í bæ skammt norðan við Bukavu. Rafmagn fór af svæðinu og eru upplýsingar því enn af skornum skammti. Einnig tefur það upplýsingaflæðið að þetta svæði í Kongó er á valdi uppreisnarmanna.

Mér þótti nokkuð merkilegt þegar ég fór að leita frétta af þessum jarðskjálfta að hans er hvergi getið í enskumælandi fjölmiðlum. Hins vegar tókst mér með hjálp news.google.fr og translate.live.com að finna þónokkra umfjöllun í frönskumælandi fjölmiðlum. Það virðist vera að aðilar eins og CNN, Reuters, BBC og fleiri séu ansi lengi að pikka upp fréttir ef þær gerast í landi sem er frönsku eða spænskumælandi. Ég tók einmitt einnig eftir þessu þegar jarðskjálfti reið yfir Chile fyrir um hálfu ári síðar. Þá tók það nokkra daga fyrir fréttir af honum að síjast inn í enskumælandi fréttaveiturnar.

Eftir því sem meira fréttist af svæðinu mun ég væntanlega blogga um ástandið.

Annað skipti sem þessi tækni er notuð

Þetta er í annað skiptið sem þessi fyrirtæki aðstoða við að leita að týndum einstakling með því að nota þessa tækni. Fyrsta skiptið var í febrúar síðastliðnum þegar þekktur tölvunarfræðingur að nafni Jim Gray hvarf á skútu sinni sem hann sigldi út frá höfninni í San Fransisco. Jim var mjög virtur innan tölvugeirans, enda er hann talinn höfundur tækni sem liggur á bakvið hraðbanka og stórra gagnagrunna eins og þeirra sem notaðir eru í Google Earth og Amazon.

Sem leitarstjórnandi er áhugavert að sjá hvernig verið er að nýta tæknina til þess að framkvæma jafn flókna hluti eins og að leita að lítilli flugvél á stóru svæði. Það er einnig gaman að sjá hvernig stórfyrirtæki eru tilbúin að lána búnað sinn í svona leitir. Spurningin er bara hvenær þetta verður hægt við almennar leitir en ekki bara leitir að þekktum einstaklingum.

Leitað að Steve Fossett með aðstoð Google Earth

Viðvaranir við flóðbylgjum

Flóðbylgjur eru flókið fyrirbæri og margt sem þarf að hafa í huga þegar fjallað er um þær. Sé litið til þess atburðar sem gerðist í nótt þarf að taka nokkra þætti inn í.

Í fyrsta lagi varð mjög öflugur jarðskjálfti, eða um 8 á Richter, sem skók eyjurnar í tæpar 2 mínútur. Þegar jarðskjálfti af þessari stærðargráðu á sér stað á litlu dýpi (í þessu tilviki um 10 km) þá er ávalt hætta á því að flóðbylgjur geti skollið á. Það hvort flóðbylgjurnar séu miklar í nágreni skjálftaupptaka eins og í þessu tilviki eða hvort þær geti magnast og farið langar leiðir eins og við jarðskjálftan við Súmötru fyrir rúmum tveimur fer eftir aðstæðum.

Í nágreni skjálftaupptakanna, í bænum Gizo, er talið að um 500 hús hafi skemmst. Mörg hver af þessum húsum skemmdust í jarðskjálftanum skjálfum og má leiða líkum að því að fólk hafi verið fast í húsarústunum þegar flóðbylgjan skall á nokkru síðar. Þannig hefur flóðbylgjan hreinsað á haf út þær rústir sem jarðskjálftinn skyldi eftir sig. Á þessu svæði eru hús mörg hver hrörlega byggð úr bambus og öðrum við.

Mjög mikilvægt er að byggja upp vitund meðal fólks sem býr á jarðskjálftasvæðum að leita upp á við þegar öflugir jarðskjálftar finnast. Eins hefur oft verið nefnt það fyrirbæri að vatnið sogast út áður en flóðbylgjan skellur á. Allt eru þetta atriði sem fólk getur lært að meta sjálft og krefst ekki öflugra flóðbylgjuviðvaranakerfa. Dæmi um þetta er að þegar jarðskjálftinn mikli skall á í nágreni Súmötru á annan dag jóla fyrir rúmum tveimur árum þá flúðu frumstæðir íbúar Andaman eyja upp á hæðir og varð því enginn mannskaði á þeim eyjum.

Svona til að gefa fólki smá innsýn í það ferli sem fór í gang við jarðskjálftann þá er hér smá tímaröð (allir tímar GMT - Íslenskur tími):

20:42 Jarðskjálftinn á sér stað
20:52 USGS sendir frá sér upplýsingar um að jarðskjálfti hafi átt sér stað - áætluð stærð 7.7
20:55 Flóðbylgjuviðvörunarstöð Kyrrahafs sendir út viðvörun fyrir Salomons eyjar og PNG
20:56 Flóðbylgjuviðvörunarstöðin í Alaska sendir út viðvörun - strendur USA ekki taldar í hættu
20:58 USGS hækkar styrkleikamat í 7.8
21:08 GDACS sendir út hæsta stigs viðvörun (Red Alert) um jarðskjálfta
21:32 Flóðbylgjuviðvörunarstöð Kyrrahafs sendir út viðvörun fyrir allt Suður Kyrrahaf
23:31 USGS hækkar styrkleikamat í 8.0
04:05 Flóðbylgjuviðvörunum aflétt
05:22 Sérfræðingateymi SÞ (UNDAC) sett í viðbragðsstöðu

Íbúar Salómonseyja segjast ekki hafa fengið neina viðvörun

Tala látinna hækkar

Staðfest tala látinna er komin upp í 6 eftir flóðbylgjuna sem skall á Salómonseyjar fyrr í nótt. Fjölmiðlar eru með aðeins hærri tölu eða 8 látna. Samkvæmt fréttum er stærstur hluti þeirra sem lést börn.  Um 3000 manns eru einnig talin hafa mist heimili sín.

Salomónseyjar eru smáríki þar sem um 470 þúsund manns búa á yfir 1000 eyjum. Eins og nær má geta eru samskipti á milli eyjanna sem flóðbylgjan skall á ekki með besta móti enn sem komið er og má því reikna með að tala látinna hækki en frekar eftir því sem líður á daginn. 

Viðvörunum afléttt

Búið er að aflétta viðvörunum um flóðbylgjur á nær öllum stöðum. Yfirvöld munu þó fylgjast með framgangi mála næstu klukkutímana.

Sífellt berast frekari fréttir frá Salómonseyjum. Þar virðist sem flóðbylgjan hafi verið um mannhæðarhá og rifið með sér fólk og hús sem urðu fyrir henni. Enn er fjölda fólks saknað en um 9 manns hafa fundist látnir.

Flóðbylgja skellur á Salómonseyjum.

Enn er óljóst hversu margir hafa látist eftir að flóðbylgja skall á vesturhluta Salómonseyja. Um 5 metra há flóðbylgja skall á nokkrum eyja í þessum eyjaklasa og eru tilkynningar um að flóðbylgjan hafi farið allt að 200 metra upp á land.

Samskipti við eyjurnar sem flóðbylgjan skall á eru mjög slitrótt og má því búast við að tala látinna og slasaðar muni hækka þegar fram líður.

Jarðskjálftinn var 8.0 á Richter og átti upptök sín á 10 km dýpi um 43 km frá bænum Gizo þar sem um 60 hús eru sögð hafa hrunið. Bæjarbúar höfðu einungis nokkrar mínútur til þess að forða sér eftir að jarðskjálftinn skók allt og þar til flóðbylgjan skall á. Jarðskjálftinn sjálfur er sagður hafa staðið í um 2 mínútur.

Viðbragðsaðilar innan SÞ og ýmissa landa fylgjast með og beðið er nákvæmari upplýsinga.

Öflugur jarðskjálfti og flóðbylgja á Salómonseyjum

Fjöldi látinna hækkar enn

Samkvæmt nýjustu tölum hefur fjöldi látinna nú hækkað í 70 og enn fleiri slasaðir eru að koma á spítala sem þegar eru yfirfullir. Skólar, bankar og önnur hús hrundu til grunna ásamt fjölda heimila. Mjög lélegt samband er við skaðasvæðið þar sem allar símalínur slitnuðu.

Sameinuðu ÞJóðirnar og alþjóðasveitir bíða nú eftir ákvörðun frá stjórnvöldum í Indónesíu um hvort óskað verður eftir alþjóðlegri aðstoð. Sérfræðingahópur SÞ í áfallastjórnun (UNDAC) hefur verið sett í viðbragðsstöðu, þar á meðal þeir Íslendingar sem í þeim hóp eru.

Yfir 70 látnir eftir jarðskjálfta á Súmötru

Jarðskjálfti í Indónesíu

Samkvæmt nýjustu fréttum hafa 9 manns látist og hundruðir húsa eru hrunin á Súmötru, einni eyjanna í Indónesíu. Jarðskjálftinn átti sér stað klukkan 10:39 að morgni að staðartíma. Upptök skjálftans voru í um 33 kílómetra dýpi á svæði þar sem um 2 milljónir manna búa.

Búast má við að tölur um látna og slasaða hækki á næstu klukkutímum þegar nánari fréttir fara að berast af ástandinu. Stofnanir SÞ og alþjóðarústabjörgunarsveitir um allan heim fylgjast náið með ástandinu.

Níu létust í jarðskjálfta á Súmötru

Þegar börn hverfa...

Við lestur fréttar eins og þessarar sest að manni ónotahrollur. Mín fyrstu viðbrögð voru þau að ræða við mín eigin börn um hættur þess að tala við ókunnuga og segja þeim að fara aldrei upp í bíl með ókunnugum.

Mér varð einnig hugsað til fyrirlestrar sem ég sótti á ráðstefnu um leitar- og björgunastörf í Norður Karólínu vorið 2002. Fyrirlesarinn var reyndur leitarstjórnandi frá lögreglunni í San Diego. Umræðuefnið var brottnám á börnum.

Á hverju ári eru tæp 800 þúsund börn tilkynnt týnd í Bandaríkjunum. Rúmlega 200 þúsund af þessum börnum eru numin á brott af fjölskyldumeðlimum (oft vegna forræðisdeilna). Rúmlega 58 þúsund börn eru árlega numin á brott af aðilum sem ekki tengjast börnum. 115 börn á ári eru fórnarlömb týpískrar "gíslatöku" þar sem barn er numið á brott og farið með fjarri heimili og það síðan myrt, krafist er lausnargjalds eða því haldið föngnu um lengri eða skemmri tíma. Dæmi um það síðastnefnda hefur mikið verið í fréttunum að undanförnu í tengslum við tvo drengi sem teknir voru og haldið föngnum, annar þeirra í nokkra daga en hinn í rúm 4 ár.

Fram kom í fyrirlestrinum sú skelfilega tölfræði að langflestir (76.2%) af síðastnefnda hópnum enda myrtir innan 3 klukkustunda frá því að barnið er numið á brott. Atvik eins og þessi á dögunum þar sem drengurinn hafði verið í gíslingu í 4 ár eru því undantekning. Einnig var fjallað um hversu mikilvægt er fyrir leitarstjórnendur að átta sig á því nógu snemma hvort möguleiki er á að barn sem tilkynnt er týnt hafi verið numið á brott.

Ef einhver möguleiki er á að barn sem er týnt hafi verið numið á brott er nefnilega nauðsynlegt að breyta því hvar og hvernig er leitað að barninu. Í stað þess að einblína að næsta nágreni þess staðar sem barnið týndist þarf nefnilega að hefja það sem við köllum slóðaleit í 50km radíus frá þeim stað sem brottnámið átti sér stað. Ástæðan er sú að sá sem nam barnið á brott fer oftast á afvikinn stað þar sem hann getur náð sínu fram ótruflaður.

Þegar ég sat þennan fyrirlestur fyrir tæpum 5 árum síðan varð mér hugsað til þess hvort við sem stjórnum leitum hér á landi myndum lenda í þessum aðstæðum fyrr eða síðar. Raunin varð sú að einungis tveimur árum seinna átti sér stað atvik hér á landi þar sem næstum kom til þess að við þyrftum að leita miðað við svona aðstæður. Hver man ekki eftir því atviki þegar maður á rauðum bíl náði að lokka stúlku í Kópavogi upp í bíl með sér og keyrði með hana á vegarslóða fyrir utan bæinn. Sem betur fer kom hræðsla í manninn þegar hann stoppaði bílinn og stúlkan náði að hlaupa í burtu. Í myrkri og við mjög erfiðar veðuraðstæður tókst stúlkunni til allrar hamingju að veifa niður bíl sem átti þarna leið framhjá.

Ég er persónulega ekki viss um að við hefðum nægilega fljótt skipt um leitarfasa og farið að leita alla slóða í nágrenni höfuðborgarinnar því ekki lá fyrir vitneskja um það að hún hefði verið numin á brott.

Annað sem kom fram í fyrirlestrinum er að sá sem nemur á brott barnið er í lang flestum tilfellum einhver sem býr nálægt heimili barnsins. Viðkomandi hefur séð barninu bregða fyrir, t.d. á leið í skóla eða íþróttir. Barnið þekkir ekki viðkomandi en hann hefur byggt upp fantasíur um barnið áður en sjálft brottnámið á sér stað. Mjög sjaldgæft er að brottnám sé algjörlega af handahófi.

Það eru sífellt að berast fréttir víðsvegar af landinu um barnaníðinga sem eru að reyna að tæla börn til sín, upp í bíla eða á afvikna staði. Því miður mun sá tími koma að við munum leita að barni sem hefur verið numið á brott. Eina sem við getum gert til að koma í veg fyrir það er að tala við börnin okkar og vara þau á alvarlegan hátt við þessum hættum og hvetja þau til að segja frá ef einhver reynir að tæla þau til sín.

Gæsluvarðhald staðfest yfir meintum kynferðisbrotamanni